میثاق روحانی با مردم و نظام
دکتر روحانی در آیین روز تحلیف دو اقدام همزمان داشت، ابتدا سخنرانی کرد و بلافاصله در پایان آن فهرست وزرای پیشنهادی‌اش برای وزارتخانه‌های دولت را در اختیار مجلس قرار داد. از فردای روز تحلیف اظهارنظرهای مختلف درباره فهرست پیشنهادی دکتر روحانی آغاز شد و در حالی که سخنرانی دکتر روحانی بسیار مهم بود، ظاهراً کسی بین این سخنرانی و فهرست پیشنهادی و جایگاه این سخنرانی با مشی آینده دولت و انتظارات مردم و نظام نسبتی برقرار نکرد. نوشتار حاضر در راستای آنچه که بیان شد درصدد بررسی دو نکته است یکی نگاه به کابینه پیشنهادی و دیگری فرازهای اصلی سخنان دکتر روحانی و نسبت آن با کابینه و انتظارات مردم و نظام.
الف- چند وچون‌های کابینه پیشنهادی؛ برخی در گام اول برای هدایت افکار عمومی به مسیری دلخواه و اثبات اینکه شعار کابینه فراجناحی زمان تبلیغات انتخاباتی تحقق‌یافته، شتاب‌زده خط حضور همه گرایش‌های سیاسی در کابینه روحانی را ترسیم کردند و برای اثبات آن نیز به سه گزینه پیشنهادی وزارتخانه‌های دفاع، کشور و اطلاعات انگشت گذاشتند و بعد هم صفت اصولگرایان معتدل را برای آنها به کار بردند. حال پرسش این است که از این بابت، باید به آقای روحانی انتقاد کرد یا کسانی که موضوع را اینگونه وانمود کردند. درباره پیشنهاد آقای روحانی در سطرهای بعد نوشته می‌شود، اما در اینجا باید دیدگاه این افراد را نقد کرد که در آغاز راه با بر هم زدن قواعد کار در پی اثبات چیزی برآمدند که دفاع از نقطه مقابلش منطقی‌تر است (دولت جناحی) تا اینکه ناشیانه وانمود کنند که دولت فراجناحی در حال تشکیل است، اما نظرات مخالف این ادعا نیز وجود داشت. صادق‌زیبا کلام آن را مطابق انتظار اصلاح‌طلبان و مورد طبع اصولگرایان ندانست و عزت الله یوسفیان ملا، عضو کمیسیون رهروان ولایت نیز در این باره گفت: «کابینه آقای روحانی کابینه فراجناحی نیست و به گروه و جریان خاصی وابسته است.» حجت‌الاسلام پژمانفر از اعضای جبهه پایداری هم ابراز داشت: «رئیس‌جمهور از همه ظرفیت‌های کشور برای کابینه استفاده نکرده است.» درباره کابینه نگاه دیگری نیز وجود دارد، برخی به دور از جناحی و غیرجناحی بودن، جزیی‌تر بحث کرده‌اند و به آن نگاه کیفی و ارزشی دارند. برخی از کلیت آن راضی هستند و از آن تعریف کرده‌اند مانند کرباسچی که گفت: «به اعتقاد من کابینه‌ای که به مجلس معرفی شد نشان می‌دهد روحانی از شعار اعتدال و خردگرایی دور نشده است، چرا که بخش اعظم کابینه با سابقه اجرایی مقبول و تجربه خوبی همراه هستند…»
سعید لیلاز هم نوشت: «فهرست پیشنهادی کابینه حسن روحانی امیدوارکننده است و آینده خوبی را برای کشور نوید می‌دهد. به‌نظر می‌رسد گروهی که آقای دکتر روحانی انتخاب کرده است گروهی بسیار پخته و کارآمد است. هر کدام در ایران و در حوزه‌های خودشان آخر توانمندی و تجربه و دانش هستند.» در نگاه برخی وجه سلبی به نحو موردی پررنگ‌تر است. حداد عادل آن را اینگونه بروز داد: «کابینه پیشنهادی روحانی بد نیست. تلاش می‌کنیم کابینه معتدل‌تر شود. نگرانیم کشور به سال‌های پس از دوم خرداد ۷۶ و فتنه ۷۸ و ۸۸ برگردد.» مهرداد بذرباش نیز از فقدان رویش‌های جدید در دولت ناراضی بود.
در این میان حسین شریعتمداری بی پرده‌تر موضع گرفت و با اشاره مختصری به پیشینه دو وزیر پیشنهادی، به وجود نام آنها در فهرست نامزدهای پیشنهادی به مجلس، به‌شدت اعتراض کرد و حسین نقوی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی نیز با روش آقای شریعتمداری صراحتاً علیه محمد جواد ظریف گزینه پیشنهادی برای وزارت خارجه، موضع گرفت و با بیان اینکه نقدهایی به وی وجود دارد گفت: «باید برنامه و دیدگاه‌های آقای ظریف را بشنویم و بعد درباره وی اظهارنظر کنیم، البته نقدهایی به محمدجواد ظریف وارد است و در جلسه با وی درباره این نقدها و نقاط قوت و ضعف صحبت خواهیم کرد و در مجموع کمیسیون امنیت ملی جمع‌بندی خواهد کرد.» حجت‌الاسلام سبحانی‌نیا نایب رئیس فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت هم گفت: «ابهامات و حساسیتی در مورد چهار وزیر پیشنهادی وجود دارد.» با وجود تمامی این چند و چون‌ها درباره کابینه پیشنهادی که تنها به مواردی از آن اشاره شد، ظاهراً نگاه عمومی مجلس به بیشتر اعضای کابینه پیشنهادی مثبت است و آقای روحانی می‌تواند به همکاری و کمک مجلس امیدوار باشد و چنانچه احتمالاً تعداد معدودی از وزرای پیشنهادی‌اش هم رأی نیاوردند، آن را پای حقوق و مسئولیت خطیر مجلس بگذارد.
ب- شاخص اصلی؛ بسیار مهمتر از معرفی کابینه و داوری‌های متفاوتی که درباره آن شد، سخنان دکتر روحانی در آیین روز تحلیف است، پیش از ورود به این بحث، به دولت جناحی و فراجناحی اشاره می‌شود. به‌نظر نگارنده در وضعیت فعلی کشور و آنچه که به گروه‌های سیاسی مربوط است، دولت فراجناحی حلال مشکلات نیست بلکه احتمالاً موجب پریشانی اذهان عمومی و وارد ساختن آسیب جدی به نظام شکل گرفته سیاسی افکار مردم می‌شود که در حال حاضر وجود آن (نظام) بهتر از نبودش و بهتر از هرج‌ومرج سیاسی در اذهان است. یکی از عوارض منفی شکل‌گیری دولت فراجناحی در وضعیت حاضر بر هم خوردن ضوابط سنجش عملکرد گروه‌های سیاسی است که مردم برای تشخیص و رأی‌دادن به شدت به آن نیاز دارند. به‌نظر می‌رسد دکتر روحانی از حق خود استفاده و کابینه جناحی معرفی کرده (شاید به غیر از یکی دو استثنا) و نباید بیهوده تلاش و کابینه وی را فراجناحی معرفی کرد. به‌نظر می‌رسد از این جهت نباید به دکتر روحانی انتقاد کرد مگر به خلف وعده وی در تبلیغات انتخاباتی که می‌توان از آن هم گذشت و آن را نادیده گرفت. به نظر می‌رسد مصلحت همه یعنی، مردم، نظام گروه‌های سیاسی، کابینه و شخص آقای روحانی در این است که توجه همه به فرازهای اصلی سخنان وی در آیین روز تحلیف معطوف شود. به‌نظر می‌رسد این سخنان تا پایان دوره ریاست‌جمهوری از آقای روحانی جدا نمی‌شود و دیگران به جا و نابجا آن را به رخش می‌کشند. تمرکز بر آنها، یادآوری و بازگویی سنجیده و بهنگام آنها مشروط بر اخلاص و دوری از هرگونه غرض‌ورزی، کمک به آقای روحانی است و موجب اصلاح حرکت دولت و استحکام و پیشرفت کشور خواهد شد. ان‌شاء‌الله. برخی از این موارد عبارتند از:
۱- قانون؛ «همه آنهایی که به اینجانب رأی دادند و آنهایی که به دیگران رأی دادند و یا حتی پای صندوق‌های رأی حاضر نشدند، همه شهروندان هستند واز حقوق شهروندی برخوردارند؛ دولت تدبیر و امید، خود را مکلف میداند که خواسته‌های «قانونی» همه آنان را مدنظر قرار دهد. من نماینده همه مردم ایران هستم.» قانون و پایبندی به آن تضمین‌کننده امنیت، سلامت و منفعت شخصی و عمومی است؛ پس نباید خود قانون را تا زمانی که قانون است و متولی و مرجع دارد به چالش کشید. این یک وظیفه و تعهد جدی و غیرقابل خدشه است.
۲- مفهوم اعتدال‌گرایی؛ «اعتدال‌گرایی به معنای توازن میان آرمان و واقعیت و ترجیح منافع ملی بر منافع حزبی و جناحی است. اعتدال‌گرایی بر اجماع ملی، قانون‌گرایی و بردباری در تعاملات سیاسی تأکید می‌کند. بنیان این مرام فکری و عملی، فاصله گرفتن از تخیل و توهم و تمرکز بر تفکر، برنامه، شفافیت و استفاده از تخصص‌ها است. دولت تدبیر و امید نهایت اهتمام خود را به کار خواهد گرفت تا بر مبنای اهداف و روش‌های عقلایی و متناسب با واقعیت‌های موجود، اعتدال را شالوده عملکرد و مدیریت کشور قرار دهد، تهدیدها را کاهش داده و فرصت‌ها را افزایش دهد.» تبدیل ایده «اعتدال‌گرایی» به گفتمان برتر در داخل و در خارج به‌عنوان شعار سیاست خارجی به تبیین و تشریح دقیق نیاز دارد که احتمالاً‌دکتر روحانی گروهی را مأمور به این کار کرده است، اما در داخل اصرار و پایبندی دولت‌آقای روحانی به جمله اول فراز فوق و روی برنگرداندن از آن در هر وضعیتی می‌تواند تمامی گروه‌های همراه و رقیب را به رعایت آن سوق دهد. یعنی نقش دولت در موفقیت این شعار نقش اول و عامل اصلی است و باید به آن توجه جدی داشت.
۳- حرمت و کرامت؛ «مردم تغییر، تحول و تعالی می‌خواهند. مردم می‌خواهند از فقر و تبعیض به دور باشند. مردم می‌خواهند حرمت و کرامت داشته باشند.» در کنار توجه و تأمین همه نیازهای رفاهی و امنیتی مردم، یکی از جلوه‌های تحقق «حرمت و کرامت» انعکاس شخصیت و هویت برجسته مردم در افکار جهانی است که اصلی‌ترین و کوتاه‌ترین راه آن ارائه چهره‌ای منطقی، حق‌طلب، نوع دوست، مقاوم در برابر زورگویی‌ها و حمایت از مظلومان و محرومان و تعالی جویی و اصرار بر آرمان‌ها و اهداف اسلام و انقلاب است که نباید گذاشت این مهم در پرتو کوران و بوران حوادث و انبوه اشتغالات و سرگرم شدن به جنبه‌های دیگر موضوع قرار گیرد و رفته‌رفته رنگ ببازد و فراموش شود.
۴- مبارزه با فساد و تبعیض؛ یکی از اهداف کلیدی دولت، مبارزه با فساد و تبعیض خواهد بود. همه دستگاه‌ها و نهادها و مسئولان باید دست به دست هم دهند تا مبارزه‌ای جدی با نابرابری و فساد را آغاز کنند.» در اهمیت این موضوع همین بس که تحقق آن می‌تواند دست کم سی‌درصد مشکلات اصلی را حل کند.
۵- تعاملات بین‌المللی؛ شفافیت، کلید گشودن است باب اعتماد است. شفافیتی که از آن سخن می‌گوییم، نمی‌تواند یکطرفه و بدون سازوکارهای اجرایی و عملی در روابط دوجانبه و چندجانبه باشد… ملتی را که با برخورداری از انسجام ملی و با مشارکت گسترده و در کمال آرامش و امنیت در انتخابات شرکت می‌کند، نمی‌توان با تحریم به تسلیم واداشت و یا به جنگ تهدید کرد، بلکه تنها راه تعامل با ایران، گفت‌وگو از جایگاه برابر، اعتمادسازی متقابل و احترام دو جانبه و کاستن از خصومت‌ها است… متناسب با رفتار و برخورد طرف‌های مقابل در جهت بهبود و ارتقای روابط حرکت خواهیم کرد. به صراحت می‌گویم اگر پاسخ مناسب می‌خواهید، نه با زبان تحریم که با زبان تکریم با ایران سخن بگویید.» این فراز اهمیت دوگانه دارد از یکسو دشمن که طی روزهای گذشته طوری تبلیغ می‌کرد که گویا با حضور آقای روحانی احتمال سازش ناحق با ایران و گرفتن امتیاز افزایش یافته، دریافت که واقعیت چیز دیگری است و مسیر عزت و مقاومت ادامه دارد و از سوی دیگر مردم هم امیدوار شدند که با حمایت از این دیدگاه دولت، همچنان می‌توانند با جدیت حقوق هسته‌ای خود را مطالبه کنند و در انتظار استیفای آن باشند.
درهر صورت سخنان چندمحوری دکتر روحانی در آیین روز تحلیف در حکم میثاقنامه با مردم و نظام است و دولت با هر گروهی از وزیران که تشکیل شود مردم دکتر روحانی را مسئول و سکاندار می‌دانند. بجاست وزرایی که از مجلس رأی اعتماد می‌گیرند به دقت این سخنان را مطالعه کنند و به خاطر بسپارند و به اجرای مفاد آن ملزم باشند. با شناختی که از مردم ایران است همه‌جانبه از دولت‌آقای روحانی حمایت می‌کنند، مشروط بر اینکه اجرای این میثاقنامه مخدوش نشود و متروک نگردد. هیچ‌کس این وظیفه مهم را فراموش نکند: «همه باید به دولت کمک کنند.» با آرزوی توفیق برای آقای روحانی و همکاران‌شان در خدمت هر چه شکوفاتر به اسلام، انقلاب و ایران سرافراز از خون شهیدان و هدایت‌های پیامبرگونه امام راحل(ره) و تعهد مجدانه و داهیانه امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در ادامه راه آن عزیزان
http://www.basirat.ir منبع:
رهبر نشوی تنها، من يار تو میگردم