اشاره:

 

مدتی است که غرب به دنبال متهم‌سازی رسانه‌ای ارتش سوریه در خصوص استفاده از سلاح‌های شیمیایی در حومه د��شق(غوطه شرقی)، زمزمه حمله به دمشق را مطرح می‌کند. آمریکا و متحدان عربی و غربی و عبری آن پس از قریب سی‌ماه جنگ نیابتی در سوریه، در شرایطی تصمیم به حضور مستقیم در صحنه جنگ گرفته‌اند که با چالش‌ها و موانع بسیار جدی در آغاز جنگ و مدیریت آن مواجه است. از این رو، برای باز شناسی وضعیت و رفتار جبهه ضد مقاومت در هرگونه جنگ احتمالی در سوریه لازم است علاوه بر آشنایی با زمینه‌های آن، پیامدهای بین‌المللی، منطقه‌ای و پیامدهای خاص در درون سوریه را در وضعیت اجرای عملیات و یا تهدید بدون اقدام نظامی را مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم. به همین مناسبت و جهت بهره‌برداری مسئولان و هادیان سیاسی، در این شماره از گاهنامه تلاش بر این است تا مروری هدفمند بر ابعاد و زوایای مختلف این موضوع داشته باشیم.

الف: زمینه‌ها و دلایل رفتار جدید غرب علیه سوریه

1- ناکارآمدی و ناکامی شبه نظامیان و تروریست ها در تامین اهداف غرب در سوریه

2- کسب موفقیت های میدانی توسط دولت سوریه و تغییر موازنه معادله نظامی به نفع خود و تضعیف معارضین و تروریست ها

3- احساس تهدید و خطر غرب از شکل‌گیری و تقویت جبهه مقاومت (ایران، حزب الله و گروه های مقاومت) و روسیه از حیث راهبردی و تاکتیکی

4- نگرانی از دومینوی تغییرات سیاسی و امنیتی ناشی از موفقیت‌های میدانی سوریه در منطقه بوِیژه در عربستان و اردن و...

5- استفاده از فرصت جنبش تمرد در فضای منطقه برای مقابله با سوریه به دلیل حساسیت‌برانگیز نبودن آن

6- ارزیابی نادرست غرب از نتایج انتخابات24 خرداد در جمهوری اسلامی ایران و تضعیف موضع مقاومتی ایران در سطوح خارجی 

7- لابی‌گری های رژیم صهیونیستی برای درگیرسازی و ورود مستقیم امریکا در بحران سوریه

8- تلاش ارتجاع عربی برای تشویق غرب به مداخله نظامی با هدف پایان دادن محوریت سوریه در جبهه مقاومت

ب: اهداف غرب از تهدید حمله به سوریه

1- اهداف راهبردی

‏1-1-  شکست و اضمحلال جریان مقاومت

‏2-1- مهار و مدیریت بیداری اسلامی

‏3-1- تضعیف خط مقدم تهاجمی علیه امنیت رژیم صهیونیستی و توسعه عمق استراتژیک این رژیم

‏4-1- بازسازی جبهه متحدان منطقه‌ای غرب

‏5-1- جلوگیری از گسترش نفوذ و عمق استراتژیک ایران و روسیه

‏6-1-‏ عمق بخشی، توسعه و تثبیت منازعات (دینی، قومی و نژادی)‏

‏7-1- جلوگیری از شکل‌گیری هندسه قدرت در منطقه

‏‏8-1-‏تضعیف حضور روسیه در معادلات قدرت منطقه‌ای ‏

‏‏9-1- ‏تضعیف و نابودی حلقه و بازوهای قدرت استراتژیک جمهوری اسلامی ایران

‏‏10-1-‏ خنثی سازی استراتژی انقلاب اسلامی در منطقه (سوریه صحنه جنگ استراتژی های متعارض)

‏11-1- تجزیه سوریه در راستای استراتژی موزایکی کردن منطقه خاورمیانه بر مبنای تمایزات قومی، ‏مذهبی و نژادی

12-1- رونق بخشی صنایع نظامی امریکا از طریق فروش تسلیحات به کشورهای منطقه

2- اهداف عملیاتی و تاکتیکی

1-2- تغییر موازنه قدرت به نفع تروریست‌ها

‏2-2-‏ فرسایش و تضعیف قدرت نظامی سوریه

‏‏3-2-‏ جلوگیری از پیروزی و تثبیت قدرت دولت سوریه به منظور خنثی سازی تاثیرات منطقه ای آن

4-2- تحلیل قدرت حزب الله

5-2- جلوگیری از تسخیر و فتح مناطق استراتژیک تحت اشغال نیروهای تروریستی، مستشارهای اسراییلی و غربی مستقر در این مناطق توسط ارتش و نیروهای دفاع وطنی سوریه

‏6-2-‏ تقویت موضع جبهه سازش با رژیم صهیونیستی

‏7-2-‏ بازیابی حیثیت نظامی جبهه غربی بعد از ناکامی‌های زنجیره‌ای در جنگ های 33روزه و22روزه ‏و 8 روزه در لبنان و فلسطین

8-2- تضعیف روحیه ارتش سوریه و جداسازی آن در حمایت از نظام سیاسی این کشور

9-2- القای ناکارآمدی اقدامات حمایتی ایران از سوریه

10-2- تقویت موضع جبهه عربی- غربی در فرایند سیاسی- دیپلماتیک حل بحران سوریه

11-2- حمله هرچند محدود در راستای اعتبارسازی سیاست های اعلامی جنگ طلبانه آمریکا برای سایر کشورها (مانند ایران)

ج- پیامدهای احتمالی حمله نظامی محور عربی - غربی علیه سوریه

1- پیامدهای بین‌المللی

1-1- انشقاق در جبهه غربی

2-1- افزایش ناکارآمدی و بی اعتباری سازمان ملل و شورای امنیت

3-1- تشدید اختلافات درونی کشورهای غربی

4-1- برانگیخته شدن احساسات ضد جنگ در جهان

5-1- اختلال در روند ترانزیت انرژی (به دلیل حمله احتمالی به سکوهای نفتی)

6-1- افزایش قیمت جهانی انرژی در بازارهای جهانی

7-1- گسترش دامنه جنگ و غیرقابل کنترل شدن آن

8-1- تقویت وضعیت آنارشی در نظام بین الملل

9-1- تقویت ضرورت بازنگری در نهادها و قواعد بین المللی

10-1- تحول در معادلات قدرت در نظام بین الملل

11-1- تقویت فرایند سیاسی حل بحران سوریه

‏12-1-‏ تسریع فرایند تغییر وتحول فرایند قدرت جهانی

‏13-1-‏ تقویت فرایند حل سیاسی پرونده هسته‌ای ایران با موقعیت ویژه حاصل شده

2- پیامدهای ‏ منطقه‌ای

1-2- پیامدهای مثبت

1-1-2- کشیده شدن جنگ به درون سرزمین های اشغالی و به خطر افتادن امنیت بقاء رژیم صهیونیستی

‏2-1-2-‏ بازسازی (بازگشت) احساسات ضد امریکایی و ضد صهیونیستی در جغرافیای خاورمیانه

‏3-1-2-‏ واگرایی جبهه عربی در قبال سوریه و شکل گیری ائتلاف‌ها و اتحادهای جدید درمنطقه

4-1-2- تقویت جبهه مقاومت

5-1-2- متزلزل شدن وضعیت داخلی عربستان، قطر و ترکیه

6-1-2- تقویت روند موقعیت و ثبات در عراق

7-1-2- تکمیل زنجیره ناکامی شکست اخوان

‏8-1-2-‏ افزایش قدرت، نفوذ و موقعیت حزب الله

‏9-1-2- ‏تقویت موقعیت روسیه در تحولات منطقه

‏10-1-2-‏ افزایش تهدیدپذیری آمریکا در منطقه

‏11-1-2- ‏شکست ابهت نظامی باقی مانده رژیم صهیونیستی

2-2- پیامدهای منفی

1-2-2- افزایش تهدید نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران

‏2-2-2-‏تحدید حوزه نفوذ جبهه مقاومت

‏3-2-2-‏ تشدید نزاع قومی و مذهبی در منطقه

‏4-2-2-‏گسیل نیروهای تروریستی حاضر در سوریه به سمت ایران

‏5-2-2-‏تقویت گروه‌های ضد انقلاب و تروریستی در ایران

6-2-2- تقویت موقعیت و موضع ترکیه، عربستان و قطر در تحولات منطقه

‏7-2-2-‏تسریع فرایند سازش و تغییر توازن قدرت به نفع سازش

8-2-2- ایجاد فرصت جدید برای غرب به منظور مهار بیداری اسلامی

‏‏3- پیامدهای ‏داخلی حمله به سوریه

3-1- پیامدهای مثبت

3-1-1- فراهم شدن زمینه های برخورد قاطع‌تر با گروه‌های تروریستی از سوی ارتش سوریه

‏2-‏1-3-‏ ‏انسجام درونی حاکمیت سیاسی سوریه (در صورت ناکامی حمله نظامی)

‏3-‏1-3-‏ ‏امکان باز پس گیری بلندی‌های جولان

4-1-3-‏ تبدیل شدن سوریه به نماد مقاومت

‏5-‏1-3-‏‏ تقویت و افزایش اقبال عمومی داخلی نسبت به بشار اسد

2-3- پیامدهای منفی

‏1-2-3- ‏تضعیف ارتش سوریه و ظرفیت نظامی

‏2-‏2-3-‏ ‏امکان فروپاشی نظام سیاسی در سوریه

‏3-‏2-3-‏ ‏فراهم شدن امکان تجزیه سرزمین سوریه

‏4-‏2-3-‏ ‏تخریب زیرساخت های و... سوریه

‏5-‏2-3-‏ امکان اشغال سوریه از سوی نیروهای ضد مقاومت

‏6-‏2-3-‏ ایجاد منطقه حائل(امن) و پرواز ممنوع

د- چالش‌ها و موانع حمله نظامی به سوریه

‏1- چالش‌ها و موانع بین‌المللی

‏1-1- عدم اجماع در عرصه بین المللی به ویژه مخالفت برخی از کشورهای اروپایی با حمله نظامی

‏2-1- مخالفت شدید حامیان سوریه با تصویب قطعنامه در شورای امنیت و جلوگیری از شکل گیری جبهه ضدسوری

‏3-1- همراهی ژئوپلیتیک  ایران، روسیه و چین و تعارض با منافع ژئوپولیتیکی امریکا و هم پیمانان در ‏‏موضوع سوریه

‏4-1-‏ شکل‌گیری افکار ضد جنگ و کمپین‌های ضد جنگ

5-1- مخالفت سازمان ملل در حمله نظامی بدون مجوز شورای امنیت

‏2- چالش‌ها و موانع ‏ منطقه‌ای

‏1-2-  بر هم خوردن امنیت رژیم صهیونیستی

‏2-2- ‏تجربه‌های شکست در جنگ‌های 22روزه و 33 روزه ...‏

3-2- اختلاف در میان کشورهای عربی در همراهی با سیاست مداخله نظامی در سوریه

4-2- مخالفت ها و حرکت های اعتراضی مردمی در کشورهای عربی و اسلامی

5-2- ترس از گسترش غیر قابل کنترل دامنه بحران ناشی از جنگ نظامی در منطقه

6-2- تردید در نتیجه موفقیت‌آمیز عملیات نظامی در سوریه

7-2- نگرانی از نحوه واکنش غیرقابل پیش‌بینی حامیان سوریه به ویژه ایران در قبال حمله نظامی غربی- عربی علیه سوریه

‏3- چالش‌ها و موانع ‏داخلی سوریه

‏‏1-3- انسجام و آرایش تهاجمی ارتش برای مقابله با حمله غربی - عربی ‏

2-3- تشکیل و قدرت گیری نیروهای دفاع وطنی و کارآمدی آن در اداره و پیشبرد جنگ

3-3- افزایش پایگاه مردمی اسد پس از موفقیت‌های ارتش و دفاع وطنی و افشا شدن ماهیت نیروهای تروریستی

4-3- تحلیل رفتن توان معارضین جنگ طلب بر اثر تطویل و فرسایشی شدن جنگ

ه- پیامدهای تهدید بدون اقدام

1- پیامدهای بین‌المللی

1-1- کاهش قدرت اجماع سازی امریکا

 ‏2-1-شکسته شدن اعتبار جهانی جنگ طلبان

‏3-1- بی اعتبار شدن راه‌حل‌های نظامی در مناقشات بین‌المللی (تفوق راه حل های سیاسی- دیپلماتیک بر راه حل‌های نطامی)

‏4-1- افزایش نقش سازمان ملل در حل وفصل مناقشات بین المللی

‏5-1-‏ تقویت نقش روسیه وایران و... در حل وفصل مناقشات بین المللی

‏6-1- تقویت موضع ایران در موضوع هسته ای (تضعیف  کاربرد تهدید)

‏7-1-‏ بی اعتبار شدن سوژه سازی (اتهام زنی) غرب علیه کشورهای ناهمسو در افکار عمومی جهان

‏8-1-‏ کاهش اعتماد وتضعیف سیاست های رسانه ای و راهبردهای عملیات روانی غرب در افکار عمومی

‏2- پیامدهای منطقه‌ای

‏1-2- بی اثر شدن تهدیدات در تضعیف  جبهه مقاومت ‏

‏‏2-2-‏ ار��قای نقش دیپلماتیک ایران در حل وفصل مناقشات منطقه ای

‏‏3-2-  ‏ترمیم بازسازی وبازتولید چهره حزب ا... در بین افکار عمومی عرب

‏‏4-2-  ‏ تغییر موازنه قدرت به نفع ایران در رقابت با عربستان

‏5-2-  ‏ یاس و ناامیدی در جبهه جنگ طلب ضد سوری

‏3-  پیامدهای داخلی( سوریه)

‏1-3-  ‏یاس وسرخوردگی وتشدید اختلاف در جبهه معاندین داخلی

‏2-3-  تقویت اعتماد عمومی و روحیه ارتش سوریه

‏3-3-  افزایش انگیزه مضاعف در ارتش ودفاع مدنی برای مقابله با تروریست ها

‏4-3-   تقویت زمینه‌های تثبیت حاکمیت دولت بشار اسد

‏5-3-  ریزش نیرو در جبهه معاندین

‏6-3- گرایش وتمایل مخالفین به سازوکارهای سیاسی

‏7-3-  تقویت وحدت و انسجام ملی